- καραβάνι
- Ομαδική πορεία, κυρίως μεταναστών, προσκυνητών ή εμπόρων, η οποία συνήθως πραγματοποιείται με καμήλες, υποζύγια ή τροχοφόρα. Η λέξη κ. προέρχεται από την περσική λέξη κερβάν, που χαρακτήριζε αρχικά τις νομαδικές φυλές, είτε αυτές μετακινούνταν είτε όχι. Όπως αναφέρεται στη Γένεση, ακόμα και οι πατριάρχες ταξίδευαν με κ. Άλλωστε η Παλαιστίνη, εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης, αποτελούσε κατά την αρχαιότητα το σημείο συνάντησης των λαών της Ασίας, της Ευρώπης και της Αφρικής. Όλοι οι μεγάλοι χερσαίοι και θαλάσσιοι δρόμοι περνούσαν από εκεί, καθιστώντας την Παλαιστίνη σταθμό όλων των εμπορικών κ. Οι μεταφορές των εμπορευμάτων από τον Περσικό κόλπο στη Μεσόγειο πραγματοποιούνταν από την αραβική φυλή των Μαδιανιτών οι οποίοι μετέφεραν κυρίως αρώματα και δούλους. Στην Παλαιά Διαθήκη, εξάλλου, αναφέρεται ότι οι γιοι του Ιακώβ πούλησαν τον αδελφό τους Ιωσήφ στη φυλή αυτή. Εκείνη την εποχή τα κ. χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά καμήλες, οι οποίες ήταν δεμένες η μία μετά την άλλη, συνήθως σε ομάδες των δώδεκα. Κάθε ομάδα συνοδευόταν πάντοτε από έναν οπλισμένο πεζό ή ιππέα, που είχε καθήκον να αντιμετωπίσει τους ληστές της φυλής των Βεδουίνων, οι οποίοι αποτελούσαν τη μεγαλύτερη απειλή για τους ταξιδιώτες. Πολλές φορές, από διάφορες αιτίες, τα κ. έχαναν τον προσανατολισμό τους και, έπειτα από αγωνιώδεις περιπλανήσεις στην ατέλειωτη έρημο, άνθρωποι και ζώα έβρισκαν αργό και μαρτυρικό θάνατο λόγω έλλειψης νερού. Σε μερικές περιοχές της Αραβίας, τα κ. αποτελούν ακόμα και σήμερα το κυριότερο μέσο μεταφοράς εμπορευμάτων. Τα κ. αυτά αποτελούνται επίσης από καμήλες, αλλά έχουν επικεφαλής έναν γάιδαρο χωρίς φορτίο. Η πρώτη καμήλα της σειράς είναι στολισμένη με πολύχρωμο σαμάρι, φούντες, κουδούνια κλπ. Όταν η πορεία είναι δύσκολη και επικίνδυνη, προσλαμβάνονται ένοπλοι για την περιφρούρησή της. Πριν από την αναχώρηση του κ. ορίζεται με κοινή συμφωνία ο αρχηγός (καραβάν-μπασής), με καθήκοντα διοικητή και αντιπροσώπου. Τα κ. μετακινούνται συνήθως την άνοιξη και, σύμφωνα με σύσταση του Κορανίου, πρέπει να ξεκινούν την Παρασκευή. Εξαιτίας της αφόρητης ζέστης, τις περισσότερες φορές ταξιδεύουν νύχτα, γι’ αυτό παλαιότερα χρησιμοποιούσαν δούλους.
Τα θρησκευτικά κ. δημιουργήθηκαν από τους Εβραίους, επειδή ο Μωσαϊκός νόμος τούς υποχρέωνε να πηγαίνουν στην Ιερουσαλήμ κατά τις τρεις μεγάλες γιορτές του Πάσχα, της Πεντηκοστής και της Σκηνοπηγίας. Ανάλογα θρησκευτικά κ. ήταν εκείνα των Αράβων, που μετέβαιναν να προσκυνήσουν στη Μέκκα. Παλαιότερα, κάθε χρόνο ξεκινούσε ένα κ. από την Αίγυπτο που ονομαζόταν αμίρι (πριγκιπικό), ήταν χρηματοδοτούμενο από την κυβέρνηση και προοριζόταν να μεταφέρει στη Μέκκα το μάχμαλ (ιερό ταπέτο). Πολλές φορές αυτά τα θρησκευτικά κ. δοκιμάζονταν από τις κακουχίες και την έλλειψη νερού, με αποτέλεσμα ένας μεγάλος αριθμός προσκυνητών να μη φθάνει ποτέ στην ιερή πόλη. Χάρη στην πρόοδο των μεταφορικών μέσων, τα ιερά κ. με προορισμό τη Μέκκα έχουν πλέον καταργηθεί. Οι προσκυνητές πηγαίνουν εκεί είτε με πλοίο από το Σουέζ μέχρι τις ακτές της Σαουδικής Αραβίας είτε με αεροπλάνο απευθείας στη Μέκκα.
Στάση καραβανιού σε περιοχή της Σαχάρας.
* * *το (Μ καραβάνιον και καρβάνι)ομάδα εμπόρων ή προσκυνητών που ταξιδεύουν με καμήλες και υποζύγιανεοελλ.ομάδα ταξιδιωτών με τον ίδιο σκοπό και προορισμό.[ΕΤΥΜΟΛ. < τουρκ. karvan ή αραβ. kirvan].
Dictionary of Greek. 2013.